Partneriaeth Cerbydau Ymateb Iechyd Meddwl
Mark Jones, Pennaeth Iechyd Meddwl, Ymddiriedolaeth Brifysgol GIG Gwasanaethau Ambiwlans Cymru
Cyflwyniad
Mae galwadau iechyd meddwl yn cyfrif am tua 10% o lwyth gwaith Ambiwlans Cymru (WAST). Maent yn aml yn gofyn am fwy o amser ac yn arwain at gludo cleifion i Adrannau Brys, lle maent fel arfer yn aros am bum awr am gymorth a dwywaith yn fwy tebygol o aros dros 12 awr o'i gymharu â'r cyhoedd yn gyffredinol.
Gan gydnabod nad yw Adrannau Brys yn ddelfrydol ar gyfer cleifion sy’n dioddef gofid meddyliol, cyflwynodd WAST ymarferwyr iechyd meddwl mewn canolfannau galwadau yn 2022 ar gyfer brysbennu o bell. Trwy gynllun peilot Cerbyd Ymateb Iechyd Meddwl (MHRV) y nod oedd lleihau'r baich ar adrannau Damweiniau ac Achosion Brys ac ambiwlansys drwy drin 75% yn y fan a’r lle o fewn 2 fis.
Dulliau
Cyflwynwyd achos busnes ar gyfer cerbyd peilot MHRV i fwrdd gweithredol WAST, mewn cydweithrediad â Bwrdd Iechyd Prifysgol Aneurin Bevan (BIPAB) i gynnal cynllun peilot dros gyfnod pwysau’r gaeaf yn eu hardal. Gan ddefnyddio model newid Kotter, roedd y trafodaethau cychwynnol yn dangos data a thystiolaeth o ranbarthau eraill i ennyn cefnogaeth rhanddeiliol gan WAST a BIPAB. Sefydlwyd cyfarfodydd wythnosol rheolaidd i drafod cynlluniau, mynd i'r afael â rhwystrau, a sicrhau cynnydd.
Defnyddiwyd egwyddorion ‘Cynllunio Gwneud Astudio Gweithredu’ ar gyfer sefydlu'r peilot. I ddechrau, gwnaethom archwilio gwahanol opsiynau trafnidiaeth, gan ddewis defnyddio car gan WAST yn y diwedd. Roedd diffinio llwybr iechyd meddwl yn cynnwys nifer o drafodaethau i sicrhau atgyfeiriadau priodol i gleifion. Roedd staffio'n heriol; tra bod BIPAB angen ei staff ei hun i ddechrau, defnyddiodd WAST ei ymarferwyr iechyd meddwl ei hun ar drefniant goramser a shifftiau banc. Roedd y dull hwn yn defnyddio staff profiadol ond nid oedd yn gynaliadwy yn y tymor hir oherwydd pwysau ychwanegol ar staff.
Canlyniadau
- Gwnaeth y peilot MHRV drin a chau 74% o achosion iechyd meddwl yn y fan a'r lle.
- Cafodd 7% o gleifion eu cludo i gyfleuster iechyd meddwl.
- Cludwyd 19% i Adran Frys ar gyfer materion corfforol priodol (e.e., gorddos, clwyfau dwfn, niwed yn deillio o glymu).
- Adroddodd y tîm peilot bod y profiad yn un cadarnhaol a’u bod yn gweld buddion sylweddol i ddefnyddwyr y gwasanaeth.
- Adroddodd ymarferwyr iechyd meddwl fod mwy o hyder ymhlith staff yr ystafell reoli a staff ar y ffordd.
- Ni chafwyd adroddiadau am unrhyw ddigwyddiadau difrifol yn ystod y peilot.
Dysgu
- Mae gweithredu Cerbyd Ymateb Iechyd Meddwl (MHRV) yn gofyn am gyllid digonol a staffio pwrpasol.
- Ni ddylid disgwyl i staff weithio goramser er mwyn gweithredu’r Cerbyd.
- Mae sicrhau llwybrau cywir i gleifion yn hanfodol er mwyn sicrhau'r budd mwyaf posibl i’r claf.
- Rhaid i lwybrau fod yn gadarn er mwyn cynnal hyder partneriaid a rhwystro methiannau.
Beth nesaf?
Mae achos busnes yn cael ei ysgrifennu i ehangu, profi a chyflwyno Cerbyd Ymateb Iechyd Meddwl ymhellach ledled Cymru. Rydyn ni hefyd yn bwriadu cyhoeddi ein canfyddiadau.