Trawsnewid Gwasanaethau Iechyd Meddwl Cymru, drwy ddulliau digidol a data
Heidi Morris, Pennaeth Gwasanaethau Gwybodaeth Iechyd Meddwl a Chymunedol, Iechyd a Gofal Digidol Cymru
Cyflwyniad
Datgelodd astudiaeth gan Brifysgol Caerdydd gynnydd sydyn mewn materion iechyd meddwl difrifol yng Nghymru, gan ddyblu o 11.7% cyn y pandemig i 28.1% wedi'r pandemig. Gyda chyfraddau marwolaeth uwch yng Nghymru o'i gymharu â Lloegr a phryderon wedi’u codi mewn adroddiadau Rheoliad 28 ynghylch methiannau rhannu data, mae'r angen am weithredu ar frys yn glir.
Mae'r materion hyn, sy'n cael eu cymhlethu gan amseroedd aros uwch a chyfyngiadau adnoddau, yn herio'r gallu i ddarparu gofal cyson a diogel. Er mwyn mynd i'r afael â hyn, lansiwyd menter ymchwil 12 wythnos i ddarganfod beth oedd yr heriau a’r cyfleoedd ar draws Gwasanaethau Iechyd Meddwl GIG Cymru, yn unol â nodau Deddf Llesiant Cenedlaethau'r Dyfodol (Cymru) 2014.
Dulliau
Gan ddefnyddio dull ystwyth a chymysg gydag Arbenigwr Pwnc allanol, mae archwiliadau dwfn ar draws Gwasanaethau Iechyd Meddwl Cymru wedi nodi heriau, dyheadau a’r angen i fuddsoddi er mwyn creu newid trawsnewidiol. Roedd y dull yn cynnwys dod â’r holl wybodaeth a ddysgwyd yn flaenorol at ei gilydd, dilysu a blaenoriaethu cyfleoedd gyda rhanddeiliaid, a nodi camau cyflym ymlaen a nodau tymor hir trwy gyfrwng gweithdai ac offer rhyngweithiol.
Roedd y rhai oedd yn cymryd rhan yn cynnwys byrddau iechyd, Pennaeth Gwasanaethau Iechyd Meddwl, Cyfarwyddwyr Digidol, Gweithrediaeth y GIG ac Arweinwyr Iechyd Meddwl Llywodraeth Cymru, Ymarferwyr Iechyd Meddwl, sefydliadau gofal sylfaenol a gofal cymdeithasol a sefydliadau'r trydydd sector, a defnyddiwyd offer digidol fel Miro i gydweithio’n barhaus ac mewn amser real. Nod y broses hon oedd creu consensws ynghylch gwella gwasanaethau iechyd meddwl a mynd i'r afael â’r heriau o ran modelau cyflenwi, cyllid a chapasiti yr adnoddau cyfredol.
Canlyniadau
Defnyddwyr Gwasanaethau:
- Gwasanaeth wedi’i gynllunio’n well a'i deilwra i anghenion unigol.
- Penderfyniadau sy'n cael eu gyrru gan ddata i wella diogelwch.
- Canolbwyntio ar ymyrraeth gynnar ac atal er mwyn osgoi gofal sy'n cael ei yrru gan argyfwng.
- Llai o stigma iechyd meddwl.
Staff a Sefydliadau:
- Gweledigaeth unedig ar gyfer Gwasanaethau Iechyd Meddwl ar draws Cymru.
- Mwy o ymwybyddiaeth a gweithredu ar y cyd i ymdopi â heriau’r gwasanaeth.
- Grymuso i ysgogi newid sy'n seiliedig ar dystiolaeth.
- Canolbwyntio ar les staff a’r cyfle iddynt gymryd rhan mewn cynllunio offer digidol.
System Ehangach:
- Symud y ffocws o reoli argyfwng i feithrin gwasanaethau iechyd meddwl ffyniannus.
Dysgu
- Mae angen gwella’r defnydd o offer digidol a data yn sylweddol.
- Pwysigrwydd meithrin dealltwriaeth a pherchnogaeth o’r data ymhlith y staff er mwyn gallu gwneud penderfyniadau gwybodus.
- Yr angen am ddull hyblyg, ymatebol i weithredu newidiadau y gellir eu huwchraddio’n gyflym.
- Wedi nodi cyfleoedd gwella ehangach.
- Byddai mwy o amser i ymgysylltu wedi bod yn ddelfrydol.
Beth nesaf?
- Bydd yr hyn a ddisgwyd yn llywio'r Rhaglen Strategol ar gyfer Iechyd Meddwl.
- Rhennir y canfyddiadau ag adrannau Nyrsio Cymunedol, grwpiau Gweithwyr Iechyd Proffesiynol Perthynol, gan dynnu sylw at y materion sy’n gyffredin.
- Canolbwyntio ar optimeiddio apiau i gleifion a rhoi arweiniad ar gaffael technoleg yn y dyfodol.